Kierownik:
dr hab. Joanna Czaplińska, prof. UO, Dziekan Wydziału Filologicznego
Pracownicy:
dr hab. Sabina Giergiel, dr Grażyna Balowska, Mgr. Jiří Byčkov, Ph.D., dr Anna Modelska-Kwaśniowska, dr Marta Malanowska-Statkiewicz, dr Aleksandra Pająk
Kontakt:
pokój 215,
77 54-16-063, w. 215
Historia
Historia zakładu sięga czasów Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich. Znaczącym momentem było powołanie w roku 1990 w Instytucie Filologii Polskiej kierunku filologia polska z filologią słowiańską, kierownikiem Katedry Slawistyki był wówczas profesor Antoni Furdal, pełniący tę funkcję w latach 1990-1993. Kolejni kierujący katedrą, już w Uniwersytecie Opolskim, to profesor Władysław Lubaś (1993-2002), profesor Julian Kornhauser (2002-2005) i profesor Jacek Baluch (2005-2008), od roku akademickiego 2008/2009 dr hab. Joanna Czaplińska, prof. UO.
W roku 2014 po połączeniu się z Instytutem Filologii Wschodniosłowiańskiej Katedra została przekształcona w Zakład Slawistyki Zachodniej i Południowej, stając się częścią Instytutu Slawistyki kierowanego przez prof. Wojciecha Chlebdę.
Utworzenie Uniwersytetu Opolskiego w roku 1994, a od 1995 powołanie studiów doktoranckich dało możliwość kształcenia własnej kadry naukowej. W Katedrze Slawistyki powstało i zostało obronionych sześć slawistycznych prac doktorskich (dr Grażyna Balowska, dr Joanna Maksym-Benczew, dr Henryk Jaroszewicz, dr Krzysztof Bieleń, dr Aleksandra Pająk, dr Anna Modelska-Kwaśniowska), pisanych pod kierunkiem prof. Władysława Lubasia, prof. Juliana Kornhausera i prof. Jacka Balucha.
Na rozwój opolskiej slawistyki, oprócz wymienionych już kierowników, wpływ mieli również jej pracownicy, wymienić tu należy najdłużej związane z opolską katedrą małżeństwo wykładowców dr Grażynę Balowską i profesora Mieczysława Balowskiego oraz profesora Jiřiego Damborskiego z Ostrawy oraz lektorzy: Vladimír Bidlas, Goran Injac, Roman Kanda, Zuzana Bušíková, dr Jiří Byčkov.
Ważniejsze publikacje
- G. Balowska, Lašské dílo Óndry Łysohorského. Kapitoly z lexika, Acta Slavica et Baltica, Univerzita Karlova v Praze, Filozofická fakulta, Praha 2008.
- G. Balowska, Czeski nie gryzie! Innowacyjny kurs od podstaw. Aktywna nauka słownictwa i gramatyki za pomocą ćwiczeń, Wydawnictwo Edgard, Warszawa 2013.
- J. Czaplińska, Dziedzictwo robota. Współczesna czeska fantastyka naukowa. Szczecin 2001.
- J. Czaplińska, Tożsamość banity. Problematyka autoidentyfikacji w „młodej” czeskiej prozie emigracyjnej po 1968 roku. Szczecin 2006.
- J. Czaplińska, Přidaná hodnota exilu: úvahy o české exilové literatuře po roce 1968, Societas (Academia), Academia, 2014.
- S. Giergiel, Obcość jako los. O prozie Borislava Pekicia, Wydawnictwo UO, Opole 2008.
- S. Giergiel, Ocalić pamięcią. Praktyki pamięci i zapominania we współczesnej prozie postjugosłowiańskiej, Wydawnictwo UO, Opole 2012.
- A. Modelska-Kwaśniowska, „Niełatwo być człowiekiem”. O twórczości Mešy Selimovicia, Opole 2011.
- A. Pająk, Jaroslav Durych a spór o sens czeskich dziejów, Opole 2006.
Nauka
Od początku istnienia Katedry jej pracownicy aktywnie włączali się w życie polskiego środowiska akademickiego, organizując konferencje naukowe, wydając publikacje oraz czynnie uczestnicząc w wielu zagranicznych projektach naukowych. Dzięki zaangażowaniu pracowników Katedry, Katedra nawiązała ścisłą współpracę z uczelniami czeskimi: Uniwersytetem Ostrawskim, z Uniwersytetem Palackiego w Ołomuńcu, Uniwersytetem Śląskim w Opawie, a ze strony serbskiej z Uniwersytetem w Nowym Sadzie. Szerokie kontakty zagraniczne owocują również licznymi wykładami gościnnymi, z którymi przyjeżdżają do Opola naukowcy czescy, serbscy i chorwaccy.
Pracownicy Zakładu prowadzą badania naukowe w zakresie językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa zachodniosłowiańskiego (czeskiego i polskiego) oraz południowosłowiańskiego (serbskiego, chorwackiego, macedońskiego, bośniackiego) oraz emigrantologii słowiańskiej.
Zakład realizuje obecnie dwa projekty: wraz z Uniwersytetem im. Palackiego w Ołomuńcu w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska projekt „Czesko-polskie partnerstwo kulturowo-dydaktyczne” oraz w ramach Grantu Funduszu Wyszehradzkiego program „Literatury emigracyjne państw Grupy Wyszehradzkiej oraz innych narodów słowiańskich”
Projekty badawcze
Projekty zrealizowane w Zakładzie:
- Výzkum modelů reprezentací v literárních diskurzech
- Czesko-polskie partnerstwo kulturowo-dydaktyczne (prof. Marie Sobotková, dr hab. Joanna Czaplińska)
- Literatury emigracyjne państw Grupy Wyszehradzkiej oraz innych narodów słowiańskich (dr hab. Joanna Czaplińska, dr Sabina Giergiel)
Dydaktyka
Studia odbywają się w systemie dwustopniowym, trzyletnim – licencjackim, i dwuletnim – magisterskim. Zajęcia dotyczą zagadnień literaturoznawczych i językowych czeskich, serbskich i chorwackich, a także wprowadzają w obszar kultur słowiańskich. Prowadzone są przedmioty translatoryczne z przekładu użytkowego, biznesowego lub korespondencji handlowej oraz z przekładu artystycznego, np. audiowizualnego.
Zakład sprawuje również pieczę nad Kołem Naukowym Slawistów, którego członkowie aktywnie włączają się w życie uczelni. Koło jest organizatorem cyklicznych „Dni Słowiańskich”, w ramach których odbywają się wykłady, prezentacje, przeglądy filmowe i zajęcia otwarte pracowników katedry slawistyki oraz slawistycznych spotkań wigilijnych, W 2005 roku zorganizowało I Ogólnopolską Bohemistyczną Konferencję Studencką „500 lat kontaktów Polski i Czech”, a w latach 2012, 2013, 2016 Studencko-Doktorancką Konferencję Slavik Pečvork. Członkowie Koła Naukowego biorą też udział w innych studenckich konferencjach naukowych, konkursach przekładowych. Odbywają staże naukowe i studia semestralne na uniwersytetach czeskich i serbskich oraz uczestniczą w corocznych naukowych wyjazdach do Ostrawy.